Infeksiyöz koriza, tavuklarda Haemophilus paragallinarum tarafından neden olduğu akut bir solunum yolu enfeksiyonudur. Bu hastalık, tavuk yetiştiriciliği için önemli bir sağlık sorunu teşkil etmektedir.
Etken
Haemophilus paragallinarum, tavukların üst solunum yollarında enfeksiyona yol açan bir bakteridir. Bu mikroorganizma, tavuk sürüleri arasında kolayca yayılabilir ve kuluçka süresi genellikle 1-3 gündür.
Belirtiler
Hastalığın duyarlı hayvanlarda belirtileri genellikle enfeksiyonun başladığı andan 7-10 gün içinde belirmektedir. Belirgin semptomlar şunlardır:
- Burun Akıntısı: Akıntının sulu ve irili olması, korizanın tipik bir belirtisidir.
- Göz Akıntısı ve Ödem: Göz çevresinde şişlik ve akıntı görülür. Göz iltihabı (konjonktivit) vakalarda belirgin hale gelebilir.
- Solunum Güçlüğü: Tavuklar, solunum yollarındaki iltihaplanma nedeniyle zorlanarak nefes alabilir.
- İştah Kaybı ve Hızla Zayıflama: Tavuklar iştahsızlık gösterebilir ve hızla kilo kaybetmeye başlayabilir.
- Yüksek Ateş: Enfeksiyon seyri boyunca 39-42°C arasında ateş görülebilir.
Bulaşma Yolları
Koriza, doğrudan veya dolaylı yolla bulaşabilir:
- Doğrudan Temas: Enfekte tavuğun veya dışkısının bulunduğu alanlardan.
- Havayla Yayılma: Enfekte tavuğun hapşırması veya öksürmesi ile hava yoluyla diğer tavuklara geçebilir.
- Ekipmanlar ve Araçlar: Enfekte olmuş eşyaların, kafeslerin veya besleme alanlarının kullanılması ile bulaşma riski yüksektir.
Tedavi Yöntemleri
Koriza tedavisi, hastalığın yayılmasını kontrol altına almak ve belirtileri hafifletmek amacıyla yapılır:
- Antibiyotik Tedavisi: Veteriner hekim tarafından önerilen uygun antibiyotikler, bakteriyel enfeksiyonun tedavisinde kullanılır.
- İstirahat ve İzolasyon: Enfekte tavukların diğerlerinden ayrılması, hastalığın yayılmasını önlemek için önemlidir.
- Destek Tedavisi: Elektrolit ve vitamin takviyeleriyle hayvanların bağışıklık sistemleri desteklenebilir.
Önleme Stratejileri
Koriza hastalığını önlemek için aşağıdaki adımlar izlenmelidir:
- Aşılama: Aşılama programı uygulamak, enfeksiyona karşı koruma sağlayabilir.
- Temizlik ve Hijyen: Tavukların bulunduğu alanların düzenli olarak temizlenmesi ve dezenfekte edilmesi gereklidir.
- Stres Yönetimi: Tavukların stres seviyelerinin azaltılması, genel sağlık durumlarını iyileştirebilir.
- Düzenli Veteriner Kontrolleri: Tavuk sağlığının değerlendirilmesi ve gerekiyorsa önleyici tedbirlerin alınması amacıyla veteriner kontrolleri yapılmalıdır.
Sonuç
Infeksiyöz koriza, tavuklar arasında yaygın olarak görülen ve ciddi sonuçlara yol açabilecek bir hastalıktır. Belirtiler ortaya çıktığında hemen veteriner hekime başvurmak, tedavi sürecinin etkili bir şekilde yönetilmesinde önemlidir. Tavuk sağlığını korumak için düzenli aşılama ve hijyen kurallarına uymak büyük önem taşımaktadır.